Ιδιαίτερα προϊόντα του τόπου μας

Ακανές «Λαϊλιά»

Ο ακανές είναι το κατ' εξοχήν παραδοσιακό γλυκό των Σερρών. Δεν θα το βρείτε σε καμιά άλλη περιοχή, τόσο της χώρας όσο και της υφηλίου. Οπτικά μοιάζει με ένα μικρό λουκούμι. Γευστικά όμως είναι η διαφορά. Αυτό που καταλαβαίνεις από την πρώτη στιγμή είναι η γεύση του φρέσκου βουτύρου και το καλοψημένο αμύγδαλο.Ο ακανές Λαϊλιά Σερρών είναι το γλυκό που σίγουρα θα πάρετε μαζί σας πριν φύγετε από την πόλη μας.

Ιστορικά στοιχεία :Η ιστορία του ακανέ στις Σέρρες ξεκινά επί Τουρκοκρατίας, όταν οι Μπέηδες έκαναν τις καλοκαιρινές διακοπές τους στο Λαϊλιά Σερρών.Η παρασκευή του γινόταν με τις τεχνικές της εποχής: μέσα σε μεγάλα καζάνια έβραζαν ρετσέλια και πετιμέζια με νερό από την πηγή του Λαϊλιά. Γι' αυτό μάλιστα έμεινε και η ονομασία "Ακανές Λαϊλιά Σερρών". Λέγεται ότι το νερό του Λαϊλιά, καθότι ήταν δροσερό και ελαφρύτερο, ήταν το βασικότερο συστατικό και αυτό που έδινε όλη τη νοστιμιά στον ακανέ. Τα πετιμέζια και τα ρετσέλια αντικαταστάθηκαν με χυμό ζαχαροκάλαμου και νισεστέ. Σήμερα, αντί ζαχαροκάλαμου χρησιμοποιείται η ζάχαρη. Το παραπάνω μίγμα, αφού γινόταν πηχτό, πρόσθεταν φρέσκο βούτυρο και στο τέλος ξηρούς καρπούς. Κατά τη διαδικασία παρασκευής, επειδή χρειαζόταν πολύωρο ανακάτεμα, βρισκόταν πάντα εκεί ένας δούλος και ανακάτευε το μίγμα με μία ξύλινη κουτάλα. Όταν κρύωνε, το πηχτό αυτό μίγμα το έκοβαν σε μικρά κομμάτια και το σέρβιραν για γλυκό.

Προέλευση ονομασίας :

Σήμερα κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά από που προήλθε η ονομασία ακανές. Η ιστορία του χάνεται στην εποχή της Τουρκοκρατίας και ίσως μαζί της χάθηκε και η ιστορία προέλευσης του ονόματός του. Βάσιμη ετυμολογία της λέξης δεν υπάρχει.

Παρόλα αυτά όμως υπάρχει μία εκδοχή που ίσως να πλησιάζει περισσότερο την πραγματικότητα. Η λέξη "ακανές" προήλθε, όπως λένε, από την λέξη "ανακατεύω", γιατί το μίγμα χρειάζεται πολύωρο ανακάτεμα και από το κατάφαση "ναι", που έλεγαν πάντα οι δούλοι, οι οποίοι ήταν αυτοί που ανακάτευαν το μίγμα.Σήμερα Μετά την απελευθέρωση το 1913 από τους Βούλγαρους, οι δούλοι έγιναν μαστόρια και παρασκεύαζαν αυτό το γλυκό στην πόλη. Σήμερα, στην πόλη των Σερρών υπάρχουν τέσσερις -4- επιχειρήσεις που παρασκευάζουν τον παραδοσιακό ακανέ. Είναι: ο ακανές Ρούμπου, ο ακανές Βασάκη, ο ακανές Νικολαίδη και ο ακανές Μπουφίδη. Η βασική σύνθεση σήμερα του ακανέ είναι: ζάχαρη, βούτυρο, άμυλο, αμύγδαλα και άμυλο αραβοσίτου.

Λουκάνικα Τζουμαγιάς (Ηράκλειας)
Στα αλλαντοποιεία της Ηράκλειας (Τζουμαγιάς) Σερρών παρασκευάζονται εδώ και πολλά χρόνια με παραδοσιακό τρόπο τα περίφημα «Λουκάνικα Τζουμαγιάς» που ξεχωρίζουν για την ιδιαίτερη γεύση και νοστιμιά τους και είναι γνωστά σ’ όλη την Ελλάδα.

Σπιρουλίνα

Η σπιρουλίνα, ένα κυανοπράσινο μικροσκοπικό φύκι έχει αποδειχθεί ότι είναι πηγή συγκέντρωσης πρωτεΐνης υψηλής ποιότητας, μεταλλικών αλάτων και λιπαρών ουσιών που είναι απαραίτητα για τον οργανισμό. Κύριο ακόμη πλεονέκτημα της είναι ότι οι βιταμίνες και τα άλατα που περιέχει είναι 100% φυτικά και δεν περιέχουν τοξικά κατάλοιπα. .Σήμερα καλλιεργείται από τρεις μόνο παραγωγούς σε όλο τον κόσμο, από τους οποίους οι δύο βρίσκονται στη Νιγρίτα Σερρών. Η σπιρουλίνα (Spirulina) μπορεί να δώσει περισσότερη ενέργεια στον οργανισμό να ενισχύσει την άμυνά του, να προσφέρει καλύτερη απόδοση στη δουλειά, στα αθλήματα και στη μελέτη. Επίσης είναι ιδανική για την απώλεια βάρους.

Βουβαλίσιο κρέας, γάλα, καβουρμάς

Τα κοπάδια των βουβαλιών μεγαλώνουν στο φυσικό τους περιβάλλον, ένα περιβάλλον που τους προσφέρει απλόχερα η λίμνη της Κερκίνης, στη «σκιά» του όρου Μπέλλες, συνεισφέροντας στην λειτουργία αυτού του καταπληκτικού οικοσυστήματος. Συνολικά στην περιοχή υπάρχουν 1500 βουβάλια , ενώ πανελλαδικά ο αριθμός τους δεν ξεπερνά τις 2000. Παλιότερα τα βουβάλια αποτελούσαν το «σήμα κατατεθέν» της Κερκίνης, μέχρι το 1982, οπότε τελειοποιήθηκε το δεύτερο φράγμα της λίμνης στο Λιθότοπο. Η στάθμη της Κερκίνης ανέβηκε 5 μέτρα κατακλύζοντας και καταστρέφοντας πανέμορφα βοσκοτόπια. Ο αριθμός των βουβαλιών, από 20.000 που ήταν στην δεκαετία του 70 στην περιοχή, έφτασε στα 320 στα μέσα του 80. (Πριν από 10 χρόνια η Ε.Ε. επιδότησε ειδικό πρόγραμμα για τη διαφύλαξη και την ανάπτυξη των βουβαλιών στην Ελλάδα ειδικά με την σπουδαία μελέτη του καθηγητή του ΑΠΘ, Αντρέα Γεωργούδη.) Το βουβάλι μπορεί να ζήσει ως και 30 χρόνια, καταναλώνει ημερησίως περίπου 30 κιλά τροφής είτε βόσκοντας είτε τρώγοντας καλαμπόκι κι άχυρα.

Γεννά ανάλογα με τις συνθήκες μια φορά το χρόνο και η κύηση διαρκεί 10 μήνες (η γέννα γίνεται χωρίς τη βοήθεια κτηνιάτρου), σε 2 χρόνια ενηλικιώνεται και ζευγαρώνει. Σε αυτή την ηλικία το βάρους του κυμαίνεται απο 180-220 κιλά και μπορεί να φτάσει τα 700 σε όλη τη διάρκεια της ζωής του εν αντιθέσει με τις παλιές εποχές όπου τα βοσκοτόπια ήταν πλούσια και το βάρος του άγγιζε τον ένα τόνο.

Τα βουβάλια είναι ζώα ανθεκτικά στις ασθένειες, είναι υδρόβια και τους αρέσει να βουτούν στα νερά ποταμών και λιμνών. Ζουν σε λασπώδη μέρη, κυλιούνται μέσα στη λάσπη για να προφυλαχθούν από τα ενοχλητικά έντομα και τις ζεστές ακτίνες του Ήλιου. Μόλις τελειώσουν την βοσκή και είναι έτοιμα να επιστρέψουν, τότε βουτούν μέσα στο νερό και ξεπλένονται. Είναι ένα πανέξυπνο ζώο, αντιλαμβάνεται άμεσα μια ξένη παρουσία στο χώρο του και συμφιλιώνεται πολύ γρήγορα με τον άνθρωπο αρκεί ο τελευταίος να γνωρίσει και να σεβαστεί την προσωπικότητα του ζώου.

Μπουγάτσα

Η μπουγάτσα κυριάρχησε στον Ελλαδικό χώρο μετά τη Μικρασιατική καταστροφή από τη Βόρεια Ελλάδα ως την Ήπειρο και από την Πελοπόννησο ως την Κρήτη. Ιδιαίτερα όμως πολιτογραφήθηκε ως Σερραία και Θεσσαλονικιά, καθώς στη Βόρεια Ελλάδα στεγάστηκε μεγάλος αριθμός προσφύγων από τη Μικρά Ασία.

Ετυμολογικά, η μπουγάτσα ή μπογάτσα είναι παραφθορά της οθωμανικής λέξης “πογάτσα” που σημαίνει πίτα με γέμιση από κρέμα, περιχυμένη με άχνη ζάχαρη ή πίτα με γέμιση τυρί. Όπως μας πληροφορούν τα οθωμανικά λεξικά η “πογάτσα” αποτελεί παραφθορά της ιταλικής λέξης “foccacia” που σημαίνει γλυκιά πίτα.

Γνωστοί Πολίτες μπουγατσατζήδες που μετέφεραν την τέχνη στον ελλαδικό χώρο ήταν: στις Σέρρες, ο Διαμαντής Φεγγαριώτης από το Καράκιοι του Γαλατά, ο οποίος ίδρυσε και το ομώνυμο μαγαζί του στις Σέρρες, ο Σταύρος Σταυρίδης που ήταν ειδικός στα σχιστά τα λεγόμενα πεϊνιρλί, ο Κωσταντίνος Καρυοφύλλης, ο οποίος ξεκίνησε το 1919 να παρασκευάζει και να διακινεί ως πλανόδιος πωλητής μπουγάτσες και το 1947 ανοίγει το “Ανώτερον”.

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 

Στη διαδικασία παρασκευής της μπουγάτσας, σημαντικός παράγοντας είναι το τέλειο φύλλο για το οποίο απαιτείται αλεύρι και λάδι καλής ποιότητας.

Το φύλλο της μπουγάτσας ανοίγεται στο χέρι και θέλει μεγάλη μαστοριά και μεράκι. Αφού πλάθεται η ζύμη, χωρίζεται σε μικρά στρογγυλά μπαλάκια, τα οποία αλείφονται με λάδι και αφήνονται μερικές ώρες για να φουσκώσουν και να διπλασιαστούν. Από ένα μικρό μπαλάκι ζύμης, ο τεχνίτης, χάρη στην ικανότητά του, δημιουργεί το τέλειο φύλλο. Πρώτα ανοίγει φύλλο στο μέγεθος της πίτας, αρχίζει να το πετάει στον αέρα σηκώνοντας το από τον πάγκο, 3-7 φορές για κάθε φύλλο, ώσπου να γίνει λεπτό και να πάρει τις επιθυμητές διαστάσεις.
Μπουγάτσα με κρέμα, μπουγάτσα με τυρί, μπουγάτσα με κιμά, μπουγάτσα με σπανάκι...

Ούζο-Κρασί

Η ποτοποιία με την παραγωγή ούζου εμφανίζεται στις Σέρρες γύρω στα τέλη του 19ου αιώνα και η παράδοση συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Το ούζο παράγεται με τον παραδοσιακό τρόπο από καθαρά ελληνικές πρώτες ύλες (ελληνικό οινόπνευμα, σπόροι αρωματικών φυτών όπως γλυκάνισο, μοσχοκάρυδο κ.ά.) στοιχεία που εγγυώνται την άριστη ποιότητά, το πλούσιο άρωμα και τη μοναδική του γεύση. Eπίσης στην περιοχή των Σερρών υπάρχουν επισκέψιμα οινοποιεία και αμπελώνες.

Πονηρά Νιγρίτας

Τα ξακουστά γλυκά «πονηρά» Νιγρίτας μεταφέρονται από γενιά σε γενιά ζαχαροπλαστών. Είναι ένα γλυκό με μοναδική γεύση το οποίο παρασκευάζεται από φύλλο και έχει γέμιση με κρέμα σαντιγί.